27 września 1964 roku uroczyście odsłonięto Pomnik Ofiar Faszyzmu, jak brzmi jego oficjalna nazwa, w pobliżu historycznej części tzw. obozu leśnego (Las Rzuchowski obok Chełmna nad Nerem). Pomnik został wzniesiony według projektu rzeźbiarza medaliera prof. Józefa Stasińskiego i architekta urbanisty prof. Jerzego Buszkiewicza. Pomnik jest wyrazem pamięci o ofiarach niemieckiego nazistowskiego Obozu Zagłady w Chełmnie (Kulmhof). To wyjątkowe w przekazie i formie dzieło uznawane jest za jeden z najważniejszych przykładów sztuki memorialnej.

Uczniowie dwóch kutnowskich szkół: Szkoły Podstawowej nr 9 w Kutnie i Katolickiego Liceum i Technikum SPSK w Kutnie, dokładnie w 60. rocznicę odsłonięcia tego pomnika usłyszeli historię powstania pomnika (o której opowiedział Barłomiej Grzanka – kierownik Oddziału Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie i Magdalena Babik – asystent w dziale edukacji), zwiedzali Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Po terenie Obozu oprowadzała nas Marzena Marciniak – przewodniczka. Młodzieży towarzyszyły nauczycielki Patrycja Staniszewska, Aleksandra Szymczak i Anna Komorowska.

Uczniowie wzięli udział w warsztatach edukacyjnych, zobaczyli wystawę stałą o historii niemieckiego obozu natychmiastowej Zagłady Kulmhof oraz wystawę czasową o historii społeczności żydowskiej w Kutnie, która od marca 2024 roku gości w Muzeum, złożyli kamienie pamięci i kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym pomordowanych kutnowskich Żydów. Młodzież szkolna spotkała w Muzeum potomków kutnowskich Żydów, którzy przyjechali po raz pierwszy z wizytą do Kutna i Chełmna nad Nerem.

Wyjazd edukacyjny odbył się w ramach zadania publicznego pn. „Na krawędzi pamięci…, rzecz o kutnowskich Żydach” organizowanego przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej ze środków Prezydenta Miasta Kutno. Całość zadania wymyśliła i realizuje Bożena Gajewska – autorka i koordynatorka tego projektu, członkini TPZK.

Bożena Gajewska, koordynatorka zadania publicznego pn. „Na krawędzi pamięci…, rzecz o kutnowskich Żydach”