Łódzkie dla zabytków. 16 milionów złotych na ratowanie historii regionu

W województwie łódzkim znów wraca pytanie, które dla wielu właścicieli i opiekunów zabytków jest czymś więcej niż formalnością: jak ocalić to, co kruche, kosztowne i nie do zastąpienia. Odpowiedzią po raz kolejny ma być konkurs „Łódzkie dla zabytków”, ogłoszony dziś (30 grudnia) przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego. To kolejna edycja programu, który z roku na rok zyskuje na znaczeniu. 

Tegoroczna odsłona konkursu przynosi dwie istotne zmiany. Pierwsza z nich to zwiększenie puli środków finansowych. Na ochronę i konserwację zabytków samorząd województwa przeznaczył aż 16 milionów złotych, o milion więcej niż w roku ubiegłym. Druga zmiana: po raz pierwszy wnioski będzie można składać tylko w formie elektronicznej, za pośrednictwem elektronicznego systemu. Dla wielu wnioskodawców – szczególnie tych działających społecznie lub w mniejszych miejscowościach, to realne ułatwienie.

- W tym roku przeznaczyliśmy na konkurs ,,Łódzkie dla zabytków:” 16 milionów złotych, aby dać szansę kolejnym cennym zabytkom województwa łódzkiego na przetrwanie. Każda złotówka to inwestycja w naszą historię i tożsamość, te budynki i miejsca nie są tylko świadkami przeszłości, one wciąż opowiadają naszą opowieść i budują poczucie wspólnoty – mówi Joanna Skrzydlewska, marszałek województwa łódzkiego.

Nabór wniosków potrwa do 30 stycznia, a szczegóły dotyczące zasad oraz formularzy można znaleźć w ogłoszeniu konkursowym. Konkurs został opublikowany na stronie: https://www.lodzkie.pl/kultura/ochrona-zabytkow/lodzkie-dla-zabytkow

Na tej też stronie został podany link do generatora, umożliwiający składanie wniosków w wersji elektronicznej.

Zasady finansowe konkursu są klarowne. Maksymalna kwota dotacji, o jaką może ubiegać się jeden wnioskodawca, wynosi do 200 tysięcy złotych. W standardowych przypadkach wsparcie może pokryć do 50 procent kosztów planowanych prac konserwatorskich lub robót budowlanych. Są jednak sytuacje szczególne. Jeśli zabytek ma wyjątkową wartość historyczną, artystyczną lub naukową, jeśli wymaga skomplikowanych technologicznie prac albo gdy stan obiektu wymusza natychmiastową interwencję, dotacja może sięgnąć nawet 100 procent niezbędnych nakładów – oczywiście w granicach maksymalnej kwoty przewidzianej w konkursie.

Dla wielu odbiorców nie jest to tylko konkurs a zaproszenie do wzięcia odpowiedzialności za wspólną przestrzeń. Bo zabytki, niezależnie od tego, czy są to wiejskie kościoły, miejskie kamienice, dwory czy przemysłowe relikty, nie należą wyłącznie do swoich właścicieli. Są częścią opowieści o regionie, który wciąż pisze swoją historię, cegła po cegle, decyzja po decyzji.

W 2025 roku aż 104 historyczne obiekty – od kościołów i klasztorów, przez pałace i dwory, po parki oraz zabytki przemysłowe – odzyskały dawny blask dzięki wsparciu samorządu województwa w ramach programu „Łódzkie dla zabytków”. Tegoroczna edycja objęła wyjątkowo różnorodne realizacje. Wśród dofinansowanych obiektów znalazł się m.in.:

Dwór w Łękach Kościelnych. W 2025 roku właściciel pozyskał dotacje z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego w wysokości 170 tys. zł na wymianę pokrycia dachowego

Muzeum Pałac Herbsta w Łodzi. W 2025 roku Muzeum otrzymało z Urzędu Marszałkowskiego dotacje w wysokości 170 tys. zł na prace konserwatorskie w westybulu i klatce schodowej

Zamek w Drzewicy. W 2025 roku właściciel obiektu pozyskał dotacje z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego w wysokości 170 tys. zł na wykonanie dokumentacji projektowej prac zabezpieczających

Parowozownia w Skierniewicach. Dotacja z Urzędu Marszałkowskiego na odbudowę zniszczonego dachu w hali wachlarzowej.

Dla wszystkich zainteresowanych konkursem „Łódzkie dla zabytków” 12 stycznia 2026 roku o godz. 12:00 w Sali Sejmiku Województwa Łódzkiego (nr 104, al. Piłsudskiego 8, 90-051 Łódź) odbędzie się spotkanie informacyjne. Zgłoszenia na udział w spotkaniu można przesyłać na adres e-mail: magdalena.sowinska@lodzkie.pl, do 9 stycznia 2026 r.