Poradnik pacjenta: Profilaktyczna mastektomia

Profilaktyczna mastektomia to zabieg, który redukuje ryzyko zachorowania na raka piersi u kobiet z genetyczną skłonnością do tego raka. Profilaktyczne mastektomie finansuje NFZ. W 2023 r. w Polsce poddało się im 518 kobiet.  W Łódzkiem w tym roku 62. Kobiety obciążone rodzinnie rakiem piersi mogą skorzystać z bezpłatnych badań genetycznych.  

NFZ od kilku lat finansuje profilaktyczne mastektomie. To zabieg, który polega na usunięciu zdrowej piersi, aby zmniejszyć ryzyka rozwoju w niej raka. W trakcie profilaktycznej mastektomii usuwa się miąższ z piersi, czyli tkankę gruczołową i tłuszczową. Chirurg onkolog zachowuje skórę i brodawkę sutkową, bo pozwala mu to  wykonać u pacjentki jednoczasową rekonstrukcję piersi. Profilaktyczna mastektomia jest to zabiegi dla kobiet, u których badania genetyczne potwierdziły obecność mutacji BRCA1/BRCA2.

Raki piersi u kobiet z mutacjami BRCA występują w młodszym wieku, przebiegają bardziej agresywnie i bywają odporne na niektóre rodzaje chemioterapii. Częściej zdarzają się wznowy, a rak piersi w większej liczbie przypadków rozwija się obustronnie. Ryzyko wystąpienia raka piersi u kobiety z mutacją BRCA1 przed 80 r.ż. wynosi 72%, a BRCA2 – 69% (źródło: Onkologia po Dyplomie).

Prof. Piotr Pluta chirurg onkologiczny z ICZMP w Łodzi:  Ryzyko zachorowania na raka piersi u nosicielek mutacji BRCA1 i BRCA2 po zabiegu profilaktycznej mastektomii wynosi około 2%. Jest to zatem zabieg bardzo skuteczny, choć ze względu na niewielki odsetek wystąpienia raka piersi w grupie operowanej, chirurdzy często wolą posługiwać się nazwą „mastektomia redukująca ryzyko” zamiast profilaktyczna.

Rodzinna skłonność do raka piersi

Skąd wiadomo, że  kobieta może zachorować na raka piersi? Kobiety obciążone rodzinnie rakiem piersi mogą korzystać bezpłatnie z programu OPIEKA NAD RODZINAMI WYSOKIEGO, DZIEDZICZNIE UWARUNKOWANEGO RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI LUB RAKA JAJNIKA. Kobieta może z niego skorzystać, jeśli wśród jej krewnych:

• pierwszego stopnia (rodzice)
• drugiego stopnia (dziadkowie, rodzeństwo)
• ewentualnie dalszych stopni (pradziadkowie, ciotki, wujkowie, stryjkowie)
• wystąpiła choroba nowotworowa.

W ramach programu NFZ zapewnia bezpłatne badania genetyczne, które wykrywają najczęstsze u Polek mutacje w genach BRCA1, PALB2, CHEK2. Jeśli badania potwierdzą ryzyko zachorowania na raka piersi, kobieta zostanie objęta opieką. Będzie korzystała z regularnych badań np. mammografii, USG, RM piersi i wizyt kontrolnych. Może także poddać profilaktycznej mastektomii i rekonstrukcji piersi. 

W Łódzkiem kobiety mogą zgłosić się do programu w ICZMP, Salve Medica w Łodzi i w Szpitalu im. M. Kopernika w Łodzi. Wystarczy  skierowanie od lekarza POZ do poradni genetycznej.

Profilaktyczne mastektomie w Polsce i w Łódzkiem

Liczba profilaktycznych mastektomii wykonywanych w Polsce stale rośnie. W 2023 roku wykonano 518 takich zabiegów. W Łódzkiem w 2023 r. wykonano 46 profilaktycznych mastektomii, które sfinansował NFZ. W tym roku do października z profilaktycznych mastektomii w Łódzkiem skorzystały już 62 kobiety. Najwięcej mastektomii profilaktycznych wykonują szpitale: ICZMP oraz Szpital im. Kopernika w Łodzi. Po 1 zabiegu wykonały Salve w Łodzi i Szpital w Bełchatowie.

Poradnik pacjenta: Profilaktyczna mastektomia

NFZ przygotował specjalny poradnik, dla kobiet, które mogą poddać się profilaktycznej mastektomii: https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/poradnik-pacjenta-profilaktyczna-mastektomia-swiadoma-decyzja-ktora-oznacza-redukcje-ryzyka-zachorowania-na-raka-piersi,8609.html