Czy miastu potrzebna jest strategia współpracy z NGO?

Na absolutoryjnej sesji Rady Miasta Kutna wśród podsumowań 2024 roku znalazła się Informacja na temat realizacji "Programu współpracy Miasta Kutno z organizacjami pozarządowymi za rok 2024". TUTAJ można się z nią zapoznać. Wprowadzenie do dyskusji zrobił Zbigniew Wdowiak, zastępca prezydenta Kutna. 

- Każdy kto choć w minimalnym stopniu obserwuje funkcjonowanie organizacji pozarządowych może zauważyć, że w Kutnie choćby na tle województwa łódzkiego, mamy relatywnie wysoki poziom dofinansowania przedsięwzięć w dziedzinie kultury. W ubiegłym roku było to prawie 400 tysięcy złotych. W miejscowościach zbliżonych wielkością do Kutna poziom dofinansowania to 100 tysięcy złotych - mówił Zbigniew Wdowiak, zastępca prezydenta Kutna. - Te działania przynoszą bardzo konkretny efekt, czego w ostatnim czasie najlepszym dowodem jest idea mikrograntów. Jesteśmy po kolejnej edycji tego projektu i można zauważyć, że zarówno organizacje, jak i grupy nieformalne, bardzo dobrze organizują się aby przeprowadzać różnego rodzaju przedsięwzięcia, zwłaszcza te o charakterze integracyjnym dla grup sportowych, seniorów czy dzielnic. Trzeba powiedzieć też o Dniu Wolontariusza, podczas niego bardzo duża grupa mieszkańców honorowana jest z tytułu działania na rzecz środowiska lokalnego. W raporcie macie Państwo szczegółowo omówione wszystkie działania.

Glos zabrał radny Janusz Kołodziejski z Klubu PiS - Widać, że mimo trudności, współpraca z NGO-sami w Kutnie funkcjonuje – szczególnie w obszarach sportu, kultury i pomocy społecznej. Przyznano wiele dotacji w trybie konkursowym i w trybie pozakonkursowym. Zrealizowano szereg cennych inicjatyw, z których korzystali mieszkańcy: turnieje sportowe, wydarzenia kulturalne, działania wspierające seniorów i osoby niepełnosprawne. To ważne i potrzebne. Ale jako radny muszę spojrzeć szerzej i zadać pytanie o strategiczny wymiar współpracy z trzecim sektorem oraz też zwrócić uwagę na pewne mankamenty.

Po pierwsze – brakuje analizy efektywności. Zestawienie dotacji i wydarzeń to jedno, ale czy ktoś bada, ile osób rzeczywiście skorzystało z tych działań? Jaki był wpływ tych inicjatyw społecznych na integrację lokalną, jakość życia, aktywizację młodzieży? Brakuje wskaźników oceny i jakiejkolwiek refleksji, które działania miały największy efekt, a które były symboliczne. Czy nie warto wprowadzić jawnej oceny skuteczności i jakości realizacji zadań publicznych przez NGO?

Po drugie – mamy ponad 100 aktywnych organizacji pozarządowych w mieście, a dofinansowania otrzymało około 80 inicjatyw, z czego wiele z nich trafiło do stałych, powtarzających się beneficjentów. Czy Miasto wspiera również organizacje mniej znane, lokalne, młode, które dopiero zaczynają? Czy prowadzone są działania zachęcające nowe NGO do sięgania po środki – choćby poprzez doradztwo, szkolenia, uproszczone wnioski?

Po trzecie – mała liczba zadań powierzonych w trybie inicjatywy lokalnej lub regrantingu. Zabrakło kreatywnych form współpracy z mieszkańcami i NGO, które przecież można aktywizować nie tylko przez dotacje, ale również przez partnerstwa, działania oddolne. Czy w 2024 roku zrealizowano inicjatywy lokalne?

Kolejny punkt – finansowanie. Łączna pula dotacji (1,35 mln zł) może wyglądać przyzwoicie, ale kiedy odejmiemy sport i kulturę, środki na działania stricte społeczne czy obywatelskie są stosunkowo niewielkie. A przecież to właśnie NGO mogą skutecznie wspierać miasto w rozwiązywaniu problemów społecznych – od wykluczenia, przez bezdomność, po integrację międzypokoleniową. Czy nie warto zwiększyć puli środków dla organizacji, które niosą pomoc i tworzą lokalną wspólnotę?

I wreszcie – brak długofalowej strategii współpracy z trzecim sektorem. W Biuletynie Informacji Publicznej, w zakładce dotyczącej programów współpracy Miasta Kutno z organizacjami pozarządowymi, ostatni widoczny wieloletni program to uchwała z dnia 13 listopada 2018 roku, obejmująca lata 2019–2021 (uchwała nr LXV/600/18). Jeżeli te dane są zgodne ze stanem faktycznym, oznacza to, że od ponad trzech lat Miasto nie posiada aktualnego wieloletniego programu współpracy z NGO, a działania ograniczają się do doraźnych, corocznych planów. To oznacza brak długofalowej wizji, brak horyzontu strategicznego i niepewność co do priorytetów i kierunku wsparcia dla trzeciego sektora w Kutnie.

Tymczasem współpraca z NGO powinna być oparta nie tylko na konkursach grantowych, ale również na budowaniu trwałych partnerstw, wspólnym rozwiązywaniu problemów społecznych, inwestowaniu w rozwój organizacji i animowaniu lokalnej aktywności obywatelskiej. W raporcie nie ma ani jednego odniesienia do realnych potrzeb organizacji, planów ich wzmocnienia, ani analizy, co miasto mogłoby zrobić, by wspólnie z NGO rozwiązywać lokalne problemy. Czy jest prowadzony jakikolwiek stały dialog, np. poprzez forum organizacji pozarządowych czy spotkania branżowe? A jeśli nie – to dlaczego? - mówił radny.

Janusz Kołodziejski skierował pytania do prezydenta Mariusza Sikory:

• Czy planowane są działania mające na celu uproszczenie procedur i zwiększenie dostępności środków dla mniejszych i nowych organizacji?
• Czy Miasto zamierza wdrożyć mechanizmy oceny efektywności realizowanych projektów społecznych?
• Dlaczego nie zrealizowano w 2024 roku ani jednej inicjatywy lokalnej?
• Czy w 2025 roku planowane jest większe wsparcie dla NGO działających w obszarze integracji społecznej i obywatelskiej?
• I czy Miasto rozważa opracowanie wieloletniej strategii współpracy z organizacjami pozarządowymi?

- Bo współpraca z NGO to nie tylko przekazywanie środków. To budowanie wspólnoty, kapitału społecznego i odpowiedzialności obywatelskiej. A to – szczególnie dziś – jest wartość strategiczna. Współpraca z NGO nie może być traktowana jako coroczna formalność. To jeden z fundamentów nowoczesnego, aktywnego i solidarnego samorządu. Dlatego apeluję o opracowanie realnej strategii, nowego wieloletniego programu współpracy oraz poważne potraktowanie potencjału społeczników, którzy – często bez wynagrodzenia – wykonują ogrom pracy dla dobra mieszkańców Kutna - skończył radny.

- Zacznę od ogółu, jeżeli pan radny przeczytał Strategię Rozwoju Miasta obowiązującą do 2030 roku to tam zapewne zauważył kluczowe stwierdzenie, a mianowicie takie że budowa społeczeństwa obywatelskiego jest jednym z najważniejszych wyzwań miasta w sferze społecznej. Można oczywiście złożyć wniosek o budowanie bardzo precyzyjnej strategii i jeśli porówna pan z innymi miastami w katalogu naszych działań brakuje tylko partnerstwa. Partnerstwa zawiązywane są z silnymi organizacjami o mocnej pozycji, kiedy ich działanie jest sprofesjonalizowane. Takie partnerstwo moglibyśmy zbudować może z Hospicjum Kutnowskim. Wyczerpując nasz katalog spełniamy podstawy polityki samorządu stawiane przez ustawy. Dalej, "szczegółowa analiza"- nie sposób w Raporcie o stanie miasta jej zawrzeć, można było na komisji złożyć taki wniosek, że oczekują Państwo szczegółowej analizy. To by oznaczało wydawnictwo dość rozbudowane. To co prowadzimy na co dzień to analiza wszystkich danych, na przykład podczas realizacji grantu osiedlowej integracji przy ulicy Kopernika, pan radny Łucki miał gości, którzy sprawdzali efekt wydanych 5 tysięcy złotych. Tu nie potrzeba wielkiej analityki. Urzędnicy są na wydarzeniach, są dane o liczebności, wydatkach, promocji i odzewie w mediach lokalnych i social mediach. Szkoda że nie było wcześniej takiej sugestii ponieważ byśmy zawarli w sprawozdaniu takie dane  - mówił Zbigniew Wdowiak. - Sądzę, że na tle innych miast możemy się pochwalić tym, że mamy współpracę codzienną z Centrum OPUS, które również nam monitoruje sytuację, spotyka się z organizacjami pozarządowymi, wysłuchuje postulatów więc to nie jest tak, że nie mamy informacji zwrotnej. Mamy ją i to bardzo szeroką. 

Inne pytania radnego pozostały bez odpowiedzi, bo jak powiedział wiceprezydent Kutna nie zanotował wszystkiego podczas szybkiego czytania wystąpienia przez radnego.  Rada Miasta Kutna przyjęła do akceptującej wiadomości Informację na temat realizacji "Programu współpracy Miasta Kutno z organizacjami pozarządowymi za rok 2024".

Przy tej okazji, bowiem radny Janusz Kołodziejski i wiceprezydent Zbigniew Wdowiak mówili o mikrograntach, publikujemy listę wybranych organizacji.  Miasto przeznaczyło na 25 projektów 106 000 złotych.

1. Od juniora do seniora – sąsiedzka więź pokoleń – Grupa nieformalna: Mieszkańcy Wenecji (Patron: Centrum Inwestycji Społeczno Ekonomicznych )

2. Piknik z energią – rajd rowerowy dla aktywnych seniorów – Samorządowa Spółdzielnia Socjalna

3. „Poznajcie te historie…” – cykl spotkań wspomnieniowych o walorach edukacyjnych – Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej

4. Wielopokoleniowe zawody pływackie z okazji XV-lecia Uczniowskiego Klubu Sportowego „Delfinek” – Uczniowski Klub Sportowy „Delfinek”

5. Mały Wojownik – Zielony Tor Przeszkód – OCR POLSKA

6. Jesienny festiwal DynioweLove – Grupa nieformalna: ARTYSTYKI ŻYCIA (Patron: Społeczna Fundacja Miasta Kutno)

7. Złote Głosy – Muzyczne Spotkanie Seniorów – Stowrzyszenie Złoty Wiek

8. II Rodzinny Piknik Sportowy na Zielonej Zośce – Stowarzyszenie Kutno Biega

9. 18 lat, a dopiero się rozkręcamy – UTW świętuje! – Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku w Kutnie

10. Piknik rodzinny „Przyjazny Łąkoszyn” – Grupa nieformalna: aktywni i kreatywni (Patron: KS Kutno)

11. Międzypokoleniowa Siła Kobiet – Stowarzyszenie Kutnowski Klub Kobiet

12. Raz, dwa, trzy bawimy się my! – Stowarzyszenie Klubu Abstynentów

13. Międzypokoleniowy Plener Malarsko-Fotograficzny „Barwy Jesieni” – Grupa nieformalna Plastycy Van Gogh (Patron: Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku w Kutnie)

14. ŚPIEWAMY DLA BIAŁO-CZERWONEJ – Stowarzyszenie Chór Speranza

15. „Wiły Wianki Wiły” czyli Tradycje Nocy Kupały nad rzeką Ochnią – Grupa nieformalna: Szalej na zakręcie (Patron: Samorządowa Spółdzielnia Socjalna)

16. Dyskoteka Silent Disco – Fundacja „ProAperte”

17. Radość naszych najpiękniejszych lat – Kawiarenka Wspomnień – Społeczna Fundacja Miasta Kutno

18. Plażowe House Wibracje – tanczne spotkanie na plaży – Grupa nieformalna: House’owa Dusza Kutna (Patron: Stowarzyszenie Kutnowska Kuźnia Kultury)

19. „RÓŻnorodne miasto Kutno na fotografiach” – ZHP ChorągiewŁódzka Hufiec Kutno

20. Retro Potańcówka – Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Kutnowskiej

21. Dzień Osoby Niewidomej – 55 lat działalności Koła Terenowego PZN w Kutnie – Polski Związek Niewidomych O. Łódzki

22. AKTYWNI I ZDROWI – seniorzy na zielonej Osi – Grupa nieformalna: Aktywni na Zielonej Osi (Patron: Samorządowa Spółdzielnia Socjalna)

23. Piknik międzypokoleniowy dla dzieci i seniorów – Grupa nieformalna: Aktywne młode (Patron: KS Kutno)

24. Pokoleniowe Spotkanie Integracyjne 2025 – Stowarzyszenie „POKOLENIA”

25. Ni z gruszki, ni z pietruszki – warsztaty kulinarne – Grupa nieformalna: Różyczki i ich spółka (Patron: Społeczna Fundacja Miasta Kutno)