Z kutnowskiej wokandy: Mobbing w Urzędzie Gminy Kutno?

W Sądzie Rejonowy w Kutnie ruszył proces w sprawie mobbowania w Urzędzie Gminy Kutno. Była sekretarz Renata Topór zarzuca wójt Justynie Jasińskiej zachowania o charakterze mobbingu i żąda odszkodowania. Na początku listopada składała wyjaśnienia powódka, natomiast wójt wyjaśniać będzie w styczniu przyszłego roku. Na sali sądowej stawili się Renata Topór wraz z pełnomocniczką adwokat Marleną Graczyk-Suciną oraz wójt Justyna Jasińska z pełnomocnikiem dr. Filipem Śmigielskim. W sprawie orzeka sędzia Paweł Wojas.

Była sekretarz w blisko trzygodzinnych wyjaśnieniach podała szereg przykładów zachowań wójt jej zdaniem o charakterze poniżającym, uwłaczającym godności człowieka, zastraszającym, zachowań wykraczających poza standardy współpracy pracodawcy z pracownikiem, jak to nazywała "na bardzo wysokim tonie". Podawała przykłady wybuchów złości i refleksji wójt, działań jej zdaniem pozaprawnych. Jednocześnie powódka wskazywała świadków tych sytuacji albo informowała, które miały miejsce w cztery oczy. 

Po zwolnieniu dyscyplinarnym Elżbiety Koralewskiej - Kowalczyk ze stanowiska sekretarza na początku 20219 roku, wójt gminy Kutno ogłosiła konkurs na to stanowisko. Na konkurs wpłynęły cztery oferty, które spełniały wymagania. Rozmowy kwalifikacyjne odbyły w kwietniu 2019 roku. W wyniku konkursu i wyboru wójt sekretarzem została Renata Topór.  

-Nie jestem zatrudniona w urzędzie od 30 czerwca 2021 roku. Nie wyobrażałam sobie dalszej współpracy z panią wójt. Nie pozwalał mi na to stan zdrowia. To ja wypowiedziałam umowę. A zaczęło się tak, że sama złożyłam CV do Centrum Usług Wspólnych w Urzędzie Gminy Kutno, umówiłam się na wizytę z panią wójt. Powiedziała mi, że ma dla mnie inną propozycję. Był konkurs na stanowisko sekretarza, wygrałam go i od 1 Maja 2019 roku objęłam to stanowisko. Na zwolnieniu lekarskim byłam jesienią 19/20, chorowałam na covid. Trwało to dość długo - wyjaśniała sądowi Renata Topór.

Sędzia zapytał o zachowania wójt, które zdaniem powódki były mobbingiem. 

Renata Topór opowiadała: Było na przykład takie zachowanie, niespodziewanie przybyli do gminy nauczyciel z grupą dzieci ze Szkoły w Gołębiewku, to był  październik 2019 roku. Nie byłam przygotowana na to spotkanie,  poczęstowałam więc ich cukierkami, chwilę porozmawialiśmy i dzieci poszły. Następnie weszłam do pani wójt, która mi powiedziała że "wójtem to ja jestem", chodziło o to że to ja przyjęłam dzieci, a nie ona. Miała podniesiony głos, czułam się bardzo źle, ponieważ zakwestionowała moje stanowisko, a ja w duchu cieszyłam się, że miałam chociaż cukierki żeby coś tym dzieciom dać. 

Sąd pytał czy panie utrzymywały wcześniej jakieś kontakty, czy były na ty. Była sekretarz wyjaśniała, że pracowała jako główna księgowa w Miejskim Zakładzie Komunikacyjnym sp. zo.o. i wcześniej przed złożeniem CV do urzędu nie znały się. W czasie późniejszym były na ty.

- Dostałam zakaz rozmów z radnymi z podkreśleniem, że to wójtem jest pani Justyna Jasińska, no i ona ma z nimi kontakt. Nie wdawałam się w żadne rozmowy nawet jak pytali się jak się czuję - mówiła R. Topór. - Kontakty z panią wójt były zachowawcze, służbowe, wykonywałam zadania i polecenia. Eskalacja zachowań nastąpiła na Dożynkach w Głogowcu (wrzesień 2020 -przyp.red.)  na zamieszczonym zdjęciu na portalu informacyjnym wójt groziła mi pięścią, mocno gestykulowała.  Przy tym fakcie były obecne trzy osoby, przewodnicząca rady gminy Kutno, skarbnik i urzędniczka. Dostałam zadanie przy organizacji Dożynek, miałam wykonać czynności dekoracyjne, wszystko wykonywałam wraz z pracownikami, od 7.00 ustawiałam z nimi krzesła, we wcześniej ustalone rzędy. Kiedy było już wszystko ustawione przyjechała firma z nagłośnieniem, trzeba było zmienić ustawienie krzeseł.  Kiedy pani wójt dotarła na dożynki, odbyła się bardzo ostra wymiana zdań, że "wszystko jest źle", mówiła "zacznij w końcu myśleć". Wcześniej dostałam zupełnie inne dyspozycje, miało być wręczanie chlebków, to nie była dobrze zorganizowana impreza. 

Sąd pytał o inne przejawy działań mobbingowych.

- Byłam też inwigilowana, sprawdzana. Było wydawane złe świadectwo o mnie. Wójt pytała czy to co mówię jest zgodne z faktem. Chodziło o zamówienie biurka na salę konferencyjną w urzędzie. Było ono zamówione u producenta mebli w środku jego kalendarza zleceń. Trzeba było czekać. Wójt stwierdziła, że "nic nie potrafię załatwić". Dzwoniłam do tego pana z prośbą aby sam wyjaśnił pani wójt w czym problem, bo nie chciałam mieć kolejnych problemów. Wójt potem zapytała mnie czy i kiedy rozmawiałam z panem producentem mebli i czy ona musi dzwonić żeby załatwić co trzeba - mówiła była sekretarz. - Jako sekretarz byłam przełożonym kilku osób, a moi pracownicy już wcześniej wiedzieli co trzeba robić. Była taka sytuacja z informatykiem, pani wójt mi coś zleciła, idę do informatyka a on już wszystko wie. Ścieżka w strukturze była zupełnie zaburzona, byłam wtórnym dodatkiem i nie decydowałam o niczym. Bałam się podejmować decyzji,  nie wiedziałam co mam zrobić jaka będzie reakcja pani wójt - kontynuowała. - Wójt wzywała do siebie pracowników na przesłuchania, pytała czy chodzę na niemiecki  w Leszczynku, co u mnie słychać,  tak wypytywane były przynajmniej trzy urzędniczki -  R. Topór podała nazwiska  świadków. 

Powódka dalej odpowiadała na pytania sądu.

- Byłam atakowana podczas rozmów, podniesionym głosem, poniżana. Taka sytuacja nastąpiła również poza urzędem. Była pracownica odchodziła na emeryturę i urządziła uroczyste spotkanie "U Liska".  Kiedy przyszłam, zastałam dużo miejsc wolnych więc na jednym z nich usiadłam. Początek opóźniał się, godzinę wszyscy czekali na wójt. Przez ten czas ludzie rozmawiali ze sobą, przesiadali się w różne miejsca. Kiedy wójt przyszła, wszyscy zostali na miejscach. Pani wójt potem krzyczała do mnie "Żeby obok mnie siedział kierowca?! Nigdy mnie tak nie poniżono". Nie ja organizowałam tę uroczystość i za nią odpowiadałam, to była zupełnie prywatna inicjatywa . Wójt mówiła, że powinnam jej zabezpieczyć miejsce, a następnie do innych pracowników -"jak ona śmiała mnie tak poniżyć" - opowiadała była sekretarz.

I dalej o sytuacji związanej z prezentem dla wójt po absolutorium.

- Składaliśmy się na prezent i zaproponowałam, że może zamiast kwiatów dołoży się tę kwotę i kupimy bon na biżuterię. Po tym fakcie pani wójt wykrzyczała do mnie: "Co to jest? Co to są za ochłapy? Co ty za prezent?! Ja wam daje nagrody, a wy? Wstyd". Miały być przyznane nagrody po 3000 zł, ale wójt po tym zdarzeniu zmniejszyła je na 2000 -  powiedziała R. Topór i wymieniła tutaj również obecną wicestarostę wówczas dyrektor ds. inwestycji, jako tą, która doświadczyła osobiście takich sytuacji.

Renata Topór opowiedziała też jak wójt zarzuciła, że jej córka nie mówi wójt dzień dobry. Miało mieć to miejsce zdaniem wójt w przychodni przy ul. Teligi.

- "Nie wie kim ja jestem? Nie wie kim jest wójt? Przecież to jest dostępne na portalach, na stronie itp." Córka była po operacji, nie była wówczas w żadnej przychodni. Byłam atakowana słownie, bardzo zdenerwowanym podniesionym tonem, wójt gestykulowała.  To były takie strzały. Wzburzenia, okrzyki że nie potrafię załatwiać spraw, że powinnam zadbać o zamówienia publiczne chociaż zamówienia publiczne nie należały do moich obowiązków, zajmowała się nimi dyrektor inwestycji - mówiła powódka. - Nigdy nie powiedziałam złego słowa na panią wójt. Byłam zmuszana przekazać pracownikom nieprawdziwe informacje, chodziło o główną księgową i dyrektor Centrum Kultury Gminy Kutno, obie panie były w ciąży, chciały o tym poinformować wójt jakoś w poniedziałek. Wójt dowiedziała się wcześniej, wpadła zdenerwowana do  mojego pokoju i powiedziała "To twoja wina, teraz nie będziemy mieli księgowej", uspokajałam wójt. Nakazała mi, żeby główna księgowa zrzekła się etatu z biblioteki, ponieważ miała dzielony etat z centrum.  Księgowa nie chciała się zgodzić. Mówiłam pani wójt, że ta sytuacja jest niezgodna z prawem, a ona "o jakim ty prawie do mnie mówisz, ma się zgodzić", ma poddać się woli i wykonać to co pani wójt chce. W sumie to my potrzebowaliśmy księgowego, ale wójt kazała naciskać, pytała mnie kilka razy czy już rozmawiałam. Nie chciałam tego zrobić, też tak po ludzku, tym bardziej że poleciłam tę osobę do pracy. Podobnie było z kierowcą również go poleciłam do pracy, a po jakimś czasie pani wójt wpadła do pokoju i powiedziała "Darek jest do zwolnienia". Kolejna sytuacja z zakupem gablot. Kosztowały one 16 000 każde zamówienie akceptowała wójt. Przyszły gabloty, chyba był jakiś chwilowy kryzys w gminie i zakończyło to się również pretensjami do mnie - kto pozwolił na zakup gablot, że są takie drogie, "nie mogę na ciebie liczyć", to działo się mniej więcej w sierpniu /wrześniu 2020 roku, pani wójt stała nade mną w pokoju, opierając się o krzesło i trzaskając nim w stół.

R. Topór dała też przykład egzaminu w celu odbycia służby przygotowawczej dla jednego z pracowników. Wójt nakazała jej przeprowadzić egzamin dla pracownika w ten sposób aby go nie zdał. Wójt nie chciała mu przedłużyć umowy. - Została prawdopodobnie wprowadzona w błąd, bo tryb egzaminu przewidywał odwołanie. O tym, że tak ma być wiedziały jeszcze dwie osoby. Miałam przygotować trudniejszy zestaw pytań dla tej osoby - powiedziała Topór.- Do tego egzaminu przystępowały też panie prawniczki. Wszyscy go zdali łącznie z tą osobą pomimo trudniejszej wersji. 

- Po powrocie ze zwolnienia chorobowego, wójt weszła do mnie do pokoju i zapytała co jestem taka wycofana i że nie mówię jej dzień dobry. Powiedziałam że "jestem zestresowana, schodzę ci z drogi". Przyjęła to do wiadomości. Pani wójt miała etapy refleksji, mówiła wtedy "muszę być lepsza, muszę pracować nad sobą". A potem była taka sytuacja, że jedna z pracownic przyniosła mi kwiatka, dbała o urzędowe kwiaty, właśnie przesadziła. Pani wójt wpadła do pokoju że "kim ja to jestem żeby mi kwiata dawać". Nie miałam dekoracji w pokoju, nic swojego nie przyniosłam, kupiłam jakiś bieżnik to wójt do pani sekretarki stwierdziła że "jakieś gówno kupiła i że do niczego się nie nadaję". Następna sytuacja była związana z moimi urodzinami, zapytałam czy mogę coś przynieść, usłyszałam "a kim ty to jesteś? Jak będziesz wójtem to możesz sobie celebrować." - wyjaśniała była urzędniczka. - Pracownicy byli wzywani, zastraszani bo kupili mi kwiaty, kierownik Centrum Usług Wspólnych powiedział pracownikom, że został zdyscyplinowany za to. Po przyjściu ze zwolnienia lekarskiego został mi przedłożony regulamin organizacyjny, pani wójt chciała żebym go podpisała, przyszła do pokoju i punkt po punkcie omawiała.  Miałam zmieniony zakres czynności gdzie zamieszczono nadzór nad inwentaryzacją, nie jest to zgodne z prawem, bo ma to w swoich kompetencjach wójt. Odmówiłam podpisania. Poprosiłam aby skonsultować się z mecenasem odmówiła mi pani wójt tej konsultacji. W mój zakres został również włączony  dział promocji, od zawsze był to konik pani wójt więc nie chciałam również mieć tego działu, bo byłoby to ognisko zapalne. W związku z tym zakresem obowiązków również obniżono mi pensję do 8 tysięcy brutto. Nie chciałam go jednak podpisać z uwagi na niezgodne z prawem zapisy, bo byłoby to przyklepanie tego co pani wójt potrafi zrobić z człowiekiem. Wójt powiedziała mi wtedy, że cofa mi wszystkie upoważnienia,  "bo ty nie jesteś sekretarzem,  teraz jesteś kierownikiem gospodarczym" - mówiła. Była to burzliwa rozmowa po obu stronach. Wójt  kazała "idź do domu", była godzina 12:00. Wykonywałam wszystkie czynności służbowe do końca dnia, musiałam zamknąć spis rolny. Z panią wójt to rodzaj dominacji, nigdy nie było wiadomo co zrobi, co się stanie.

Sąd wyznaczył 3,5 godziny na pierwsze posiedzenie w sprawie byłej sekretarz, stało się jasne, że tego samego dnia Justyna Jasińska nie wystąpi przed sądem

- Dlaczego pani wójt upodobała sobie akurat panią skoro właściwie wszyscy pracownicy są zastraszani i się boją?-pytał  sędzia.

- Byłam spokojna, zrównoważona, a potem nie czułam się już bezpiecznie, nie wiedziałam co się wydarzy.

- Czy w urzędzie gminy jest choć jeden pracownik, który jest w stanie postawić się pani wójt?

- Nie ma.

-  Jakie są dla pani skutki sytuacji, do których doszło w urzędzie?

- Stres, lęki, bezsenność. Leczę się do dziś. Mam zreorganizowane życie rodzinne, nie mieszkam już w Kutnie, wyjechałam za pracą i mieszkam z synem, nie mogę być już w tym środowisku. Mąż i córka tu zostali. Rozłąka jest dotkliwa. Kiedy szłam do pracy do Urzędu Gminy Kutno liczyłam na wielką kulturę pracy. W samorządzie pracuję 25 lat w różnych instytucjach. Obniżyła mi się samoocena, nie czuję się bezpiecznie, ta praca odcisnęła piętno na mojej psychice i na mojej rodzinie. W wieku 50 lat muszę zaczynać wszystko od nowa. Do dziś odczuwam stres, kiedy dochodzą mnie informacje, że pani wójt mówi o mnie, że jestem obmawiana. Moje życie zostało postawione na głowie, od nowa jak dziecko uczę się relacji z ludźmi - odpowiadała powódka. - Były między nami takie rozmowy po wybuchach wójt, że powinnam się przyzwyczaić do tego. Nigdy się nie przyzwyczaję do takich zachowań. Jestem osobą spokojną, zrównoważoną.

Dalej pytania zadawała mecenas powódki Marlena Graczyk-Sucina, pytała o to czy była jakaś afera związana ze zdjęciami, na których wójt groziła byłej sekretarz. Renata Topór powiedziała, że wójt oceniła je jako niefortunne ujęcia, nie nawiązywała do tego więcej.  I co mogły mieć na celu takie zachowania wójt?

-Byłam tam sekretarzem, ale nie czułam się tak traktowana i traktowana poważnie. Byłam przyzwyczajona do innych standardów współpracy - odparła powódka.- Z okazji święta wójt, składaliśmy się na prezent. Tym razem był to wyjazd do spa nad morzem, nie ukrywam tego, że skomentowałam, że jest to zbyt duży prezent, ale oczywiście złożyłam się, dałam 150 zł i już dalej tym się nie interesowałam. A i tak wójt zareagowała do mnie, "wiem że nie chciałaś się złożyć dla mnie na prezent". Byłam podejrzewana, że "prowadzę jakieś gierki na poczet procesu". Forma wypowiedzi była z podniesionym głosem, gestykulując.

Sąd zapytał jak wójt tłumaczyła te wybuchowe sytuacje.

- Nie tłumaczyła  się. Obiecywała poprawę - odpowiedziała Topór.

Doktor Filip Śmigielski zapytał z kolei o umowy o dzieło i zlecenia w trakcie pracy byłej sekretarz oraz o termin prowadzenia działalności przez nią. Odpowiedziała, że  nie prowadziła działalności odkąd objęła stanowisko sekretarza od 1 maja 2019 roku.

- Czy wcześniej korzystała pani z konsultacji lekarskiej w związku z bezsennością? - spytał dr F. Śmigielski. 

- Tak, ale wówczas nie leczyłam się - odpowiedziała Topór.

W styczniu kolejne posiedzenie sądu w tej sprawie. Tymczasem dziś rozpoczyna się proces kolejnego byłego pracownika Urzędu Gminy Kutno.