Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności może wydawać się skomplikowanym i czasochłonnym procesem, ale finalnie jest ono tego warte. Ten dokument nie tylko potwierdza Twój status osoby z niepełnosprawnością, ale przede wszystkim otwiera drzwi do wsparcia finansowego, ulg oraz specjalnych uprawnień, które mogą znacząco ułatwić codzienne życie. Od zasiłków po zniżki na transport i usługi rehabilitacyjne – możliwości, jakie niesie za sobą orzeczenie, są naprawdę szerokie.
Chcesz wiedzieć, jak przejść przez procedury uzyskania orzeczenia krok po kroku? W naszym artykule znajdziesz wszystkie niezbędne informacje, począwszy od tego, gdzie i jak złożyć wniosek, aż po sposoby, w jakie możesz korzystać z orzeczenia na co dzień. Przekonaj się, jakie przywileje możesz zyskać i dlaczego warto zainwestować czas w ten proces.
Orzeczenie o niepełnosprawności pojawiło się w polskim prawodawstwie w 1998 roku. Nowe regulacje zastąpiły dawne grupy inwalidzkie, które przyznawał ZUS, na rzecz orzeczenia i stopni niepełnosprawności. Zmiany te dotyczyły zarówno świadczeń rentowych, jak i poza rentowych.
Obecnie orzeczenie o niepełnosprawności dla dziecka lub stopniu niepełnosprawności dla osoby dorosłej to dokument, który formalnie potwierdza Twój status osoby z niepełnosprawnością.
Orzeczenie o niepełnosprawności dotyczy dzieci oraz osób poniżej 16 roku życia, a jego uzyskanie leży w gestii rodziców lub opiekunów. U dzieci nie ocenia się stopnia obniżonego funkcjonowania – orzeczenie zostaje wydane, jeśli dziecko ma istotne ograniczenia w porównaniu do swoich rówieśników.
Po ukończeniu 16 lat można ubiegać się o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. W przypadku osób dorosłych dokument ten określa jeden z trzech poziomów dysfunkcji. Na komisji możesz otrzymać:
O orzeczenie możesz ubiegać się samodzielnie, jeśli masz ukończone 18 lat. W przypadku dzieci poniżej 16 roku życia, wniosek mogą złożyć rodzice lub opiekun prawny. Przed złożeniem wniosku o orzeczenie warto najpierw sprawdzić, czy spełniasz odpowiednie kryteria, takie jak:
Proces uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności lub dokumentu określającego stopień niepełnosprawności wymaga rozpatrzenia odpowiedniego wniosku. Wymaga to kilku kroków: od zgromadzenia swoich dokumentów, przez wypełnienie formularza, po Twój udział w komisji orzekającej.
Wniosek o wydanie orzeczenia możesz pobrać bezpośrednio z Zespołu ds. Orzekania lub ze strony internetowej. Do wniosku potrzebujesz również formularza zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia, który wydrukujesz lub odbierzesz osobiście razem z wnioskiem.
Z formularzem udaj się do swojego lekarza rodzinnego lub specjalisty, aby wypełnił zaświadczenie. Pamiętaj, że jest ono ważne tylko przez 30 dni. Następnie wypełnij formularz wniosku, zbierz wszystkie niezbędne dokumenty związane z Twoją niepełnosprawnością.
Do wniosku oraz zaświadczenia lekarskiego dołącz inne dokumenty potwierdzające Twoje ograniczenia zdrowotne. Przygotuj kopie (a oryginały zabierz z sobą do wglądu):
Wniosek możesz złożyć osobiście, jeśli masz ukończone 18 lat.
W przypadku dzieci oraz osób ubezwłasnowolnionych wniosek składają rodzice, opiekunowie prawni lub kurator.
Jeśli wyrazisz zgodę, wniosek w Twoim imieniu może także złożyć kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej.
Nie ma określonych terminów na złożenie pierwszego wniosku. Wybierz sam kiedy to zrobić. Gdy jednak kończy się ważność Twojego orzeczenia, nowy wniosek można złożyć najwcześniej 30 dni przed jego wygaśnięciem.
Jeśli Twój stan zdrowia się pogorszył, masz prawo złożyć nowy wniosek w celu uzyskania wyższego stopnia niepełnosprawności.
Wnioski rozpatrują Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności, które decydują o przyznaniu statusu osoby niepełnosprawnej.
Wniosek złóż w jednostce odpowiedniej dla Twojego miejsca zamieszkania lub stałego pobytu.
Po złożeniu wniosku do odpowiedniego Zespołu ds. Orzekania musisz poczekać na wezwanie na komisję orzeczniczą. Nastąpi to w ciągu około miesiąca. W przypadku bardziej złożonych spraw czas ten może przedłużyć się do maksymalnie 2 miesięcy.
Gdy otrzymasz wezwanie, pamiętaj, aby zgłosić się na komisję zgodnie z instrukcjami zawartymi w piśmie zarówno odnośnie terminu i miejsca. Decyzja w Twojej sprawie powinna zostać wydana w ciągu 14 dni od badania i posiedzenia komisji. Po dokument udaj się osobiście lub poproś o wysłanie pocztą.
Jeżeli jednak nie możesz się stawić w wyznaczonym terminie, poinformuj o tym Zespół ds. Orzekania nie później niż 14 dni od daty komisji. Wówczas zostanie wyznaczony nowy termin. W przypadku braku usprawiedliwienia wizyta zostanie anulowana, a wniosek nie rozpatrzony.
Dla dzieci poniżej 16 roku życia orzeczenie jest przyznawane tylko na określony czas. Natomiast dla osób powyżej tego wieku może być wydane na czas nieokreślony pod warunkiem, gdy Twój stan nie rokuje poprawy.
Czy można złożyć odwołanie od decyzji Powiatowego Zespołu ds. Orzekania?
Powiatowy Zespół ds. Orzekania jest pierwszą instancją, która podejmuje decyzję w sprawie przyznania Ci statusu osoby niepełnosprawnej. Jeśli decyzja jest dla Ciebie niezadowalająca, możesz odwołać się do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania, w ciągu 14 dni od jej otrzymania. Odwołanie składa się za pośrednictwem Zespołu Powiatowego.
Trzecią i ostateczną instancją odwoławczą jest Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Na orzeczeniu o niepełnosprawności widnieją symbole, które wskazują obszary Twoich ograniczeń funkcjonalnych. Zależnie od rodzaju niepełnosprawności, w dokumencie mogą znaleźć się maksymalnie trzy z poniższych kodów:
01-U – upośledzenia umysłowe, umiarkowane i głębokie,
02-P – zaburzenia psychiczne,
03-L – zaburzenia głosu,
04-O – schorzenia narządu wzroku,
05-R – ograniczenia ruchowe,
06-E – padaczka,
07-S – choroby układu oddechowego i krążenia,
08-T – choroby układu trawiennego,
09-M – schorzenia układu moczowo-płciowego,
10-N – choroby neurologiczne,
11-I – inne,
12-C – zaburzenia rozwojowe o charakterze całościowym.
Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności umożliwia Ci korzystanie z licznych uprawnień. Dzięki temu dokumentowi możesz uzyskać:
Proces uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności może wymagać czasu i przygotowania, ale daje dostęp do wielu przywilejów. Złożenie kompletnego wniosku oraz odpowiednich dokumentów medycznych to pierwszy krok – pamiętaj, aby uważnie śledzić terminy i dostarczyć wszystkie wymagane zaświadczenia. Dla dzieci orzeczenia wydawane są na czas określony, a dla dorosłych istnieje możliwość uzyskania dokumentu na stałe, szczególnie w przypadkach schorzeń bez rokowań na poprawę. Pamiętaj także o przysługującym Ci prawie do odwołania, jeśli decyzja komisji nie spełnia Twoich oczekiwań.
Po uzyskaniu orzeczenia będziesz mógł korzystać z szerokiej gamy świadczeń, ulg i dofinansowań, które mogą znacząco ułatwić codzienne życie. Od wsparcia finansowego i usług specjalistycznych po przywileje w pracy i zniżki na transport – orzeczenie otwiera dostęp do różnych form pomocy. Zyskujesz również możliwość uzyskania karty parkingowej oraz legitymacji osoby niepełnosprawnej, co pomoże Ci w codziennym funkcjonowaniu.
Ten artykuł opracowała Małgorzata Gorczyca-Antosz. Mamy nadzieję, że jego treść jest dla Ciebie pomocna! Zapraszamy do zapoznania się z innymi naszymi publikacjami na blogu agencji pracy dla osób niepełnosprawnych My Wspieramy na temat prawa pracy, zarządzania zasobami ludzkimi i informacjami potrzebnymi pracodawcom, pracownikom i osobom z niepełnosprawnością.
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz