Ukazał się 28. tom Kutnowskich Zeszytów Regionalnych. Promocja 2 grudnia

Ukazał się 28. tom „Kutnowskich Zeszytów Regionalnych”. Wydanie publikacji będącej jednocześnie 81. pozycją w dorobku wydawniczym Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej było możliwe dzięki finansowemu wsparciu prezydenta Miasta Kutno i Powiatu Kutnowskiego, w ramach zadania publicznego. Do tegorocznego tomu materiały nadesłało 13 autorów, a pośród nich, po raz pierwszy, autor zagraniczny.

Tom otwiera studium z zakresu toponomastyki kontynuujące rozpoczętą w poprzednim tomie serię artykułów poświęconych etymologii nazw miast i wsi powiatu kutnowskiego. Tym razem objaśnione zostało pochodzenie nazwy miasta i gminy Dąbrowice oraz nazw wsi należących do tejże gminy. Po nim – opracowanie dotyczące cmentarza żydowskiego w Kutnie. Jego historia od czasów najdawniejszych do dnia dzisiejszego ukazana jest w szerokim kontekście kulturowo-historycznym naznaczonym Zagładą, a po wojnie pogardą i zaprzeczeniem istnienia jako miejsca pochówku wyznawców judaizmu. W oparciu o źródła archiwalne i analizę dokumentów, ujawnione są fakty, które mogą stanowić podstawę do uznania cmentarza żydowskiego w Kutnie za miejsce pamięci. Dowodem tego jest suplement artykułu – wykaz więźniów Judenlager "Konstancja" pochowanych w pojedynczych i masowych grobach na cmentarzu żydowskim w Kutnie.

W wiek XIX przenoszą nas dwa opracowania o tematyce wojskowej, oba dotyczą tego samego rodzaju broni – kawalerii. Najpierw czwarty artykuł znawcy tematu z cyklu poświęconego jeździe polskiej. Po trzecim rozbiorze jazda wchodząca w skład Legionów Polskich wsławiła się na wielu europejskich frontach wojen napoleońskich, walczyła w powstaniach 1830 i 1863 roku. W bitwach i potyczkach brali udział kawalerzyści pochodzący z regionu kutnowskiego oraz oddziały konne stacjonujące w Kutnie i okolicach. Wątek ten kontynuowany jest w artykule przyczynkarskim obejmującym okres Królestwa Polskiego, kiedy po klęsce Napoleona i powrocie polskiego wojska do Warszawy oddziały zostały rozlokowane w wyznaczonych garnizonach. Jednym z nich było Kutno. Autor debiutujący w KZR opisuje proces tworzenia garnizonu dla pułku kawalerii według ściśle określonych zasad i związanych z tym inwestycji, nie pomijając wpływu, jaki wywarło to na życie mieszkańców miasta.

Badanie dziejów dworu w Sójkach zaowocowało kolejną na naszych łamach barwną opowieścią o jego właścicielach. Autorka skupia się tym razem na ich bogatym życiu intelektualnym, czego dowodem były gromadzone przez Cieleckich i Moszyńskich cenne księgozbiory przekazywane z pokolenia na pokolenie i sukcesywnie powiększane. Dopełnieniem artykułu jest spis książek, w większości obcojęzycznych, a przetłumaczony na polski przez autorkę, pochodzących z księgozbioru w Sójkach z 1801 roku.

W jedynym tekście wspomnieniowym opisana jest niemal 10.letnia działalność zespołu wokalnego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej „Cantabile”. Autor, miłośnik muzyki chóralnej i aktywny chórzysta, z niemałą dozą emocji i kronikarską precyzją wspomina dokonania zespołu i rejestruje własne przeżycia.

Sześć biogramów opublikowanych w jednym tomie rocznika jest liczbą, jak dotąd, wyjątkową. Galerię niezwykłych postaci związanych z ziemią kutnowską otwiera Maciej Wodziński − dziedzic Gołębiewa i Raciborowa sprawujący najwyższe funkcje i urzędy w Księstwie Warszawskim. Po nim: Dionizy Faltynowski − powstaniec styczniowy, sybirak; Andrzej Małkowski − prekursor polskiego harcerstwa; Stanisław Grzybowski – naukowiec, doktor n. technicznych, inżynier chemik; Roman Aftowicz – żołnierz wojny 1920 r., komisarz Policji Państwowej, zamordowany przez NKWD; Józef Głogowski – powstaniec warszawski, lekarz.

Są jeszcze dwa teksty przyczynkarskie o charakterze okolicznościowym. Z okazji 30.lecia Diecezji Łowickiej powstał artykuł podsumowujący dokonania biskupów łowickich w budowaniu Kościoła lokalnego, ze szczególnym uwzględnieniem nowo powstałych parafii na terenie Kutna. Autor zwraca szczególną uwagę na ewoluującą rolę parafii, która, stając się ośrodkiem rozwoju duchowego, odgrywa w życiu parafian aktywizującą, integrującą i kulturotwórczą rolę.

Drugi tekst nawiązuje do ubiegłorocznego jubileuszu 90.lecia szkoły handlowej w Kutnie. Jej historia jest dokładnie opisana, lecz mało kto wie, że, zanim została utworzona, podobna szkoła funkcjonowała wcześniej w Żychlinie. Artykuł odsłania kulisy powstania kutnowskiej handlówki na bazie żychlińskiej, która, mimo sprzeciwu jej twórców, została zlikwidowana.

Po artykułach zamieszczone są noty o autorach, a na końcu, tradycyjnie – Kronika Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej za 2023 rok.

Mamy nadzieję, iż tegoroczny tom zostanie życzliwie przyjęty przez Czytelników.

Uroczysta promocja publikacji odbędzie się 2 grudnia o godz. 16:00 w Centrum Teatru, Muzyki Tańca w Kutnie.

(TPZK)