Andrzej Olewnik z Nagrodą Starosty za całokształt działalności upowszechniania i ochrony kultury

Nagroda Starosty Kutnowskiego w uznaniu całokształtu działalności upowszechniania i ochrony kultury w tym roku powędruje do Andrzeja Olewnika. W tym roku to kwota 5 tys. zł.  O nagrodę wnioskowało Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej.

Pan Andrzej to nieoceniony regionalista, przedstawiciel wielu organizacji pozarządowych, członek Kutnowskiej i Powiatowej Rady Pamięci Narodowej. 

Przypomnijmy, w ostatnim czasie Nagrodę Starosty w dziedzinie kultury otrzymali Bożena Gajewska prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej oraz Andrzej Wojtczak, rzeźbiarz. 

Uzasadnienie wniosku o Nagrodę Starosty dla Andrzeja Olewnika

Andrzej Antoni Olewnik − historyk, regionalista, pasjonat, strażnik pamięci dziedzictwa kulturowego i duchowego naszej „małej ojczyzny” – powiatu kutnowskiego.

Pracuje w Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Stefana Żeromskiego w Kutnie na stanowisku starszego kustosza w Dziale Informacyjno-Bibliograficznym i Wiedzy o Regionie. Jego zatrudnienie w 2009 roku miało związek z tworzeniem Działu Zbiorów Regionalnych, a On znany był wówczas ze swego zamiłowania do tropienia śladów przeszłości ziemi kutnowskiej oraz kolekcjonowania związanych z nią tekstów kultury i wytworów kultury materialnej.

Wcześniej, w latach 1985-2009, był nauczycielem i bibliotekarzem w Zespole Szkół Agroprzedsiębiorczości im. Macieja Rataja w Mieczysławowie, współtwórcą i opiekunem muzeum szkolnego, funkcjonującego przy szkolnej bibliotece. Eksponaty, w których pozyskiwanie zaangażowani byli także uczniowie szkoły w ramach realizowanej przez Niego edukacji regionalnej, obejmują zbiory etnograficzne, historyczne oraz pamiątki szkolne. Edukacyjną rolę muzeum opisał w autorskiej broszurze wydanej w 2002 roku nakładem własnym. Był inicjatorem i autorem wystaw organizowanych na terenie szkoły, propagujących jej dorobek, historię i tradycję.

Wraz z Tadeuszem Woźniakiem i kilkoma innymi nauczycielami Szkoły działał w społecznym komitecie na rzecz restytucji tablicy pamiątkowej poświęconej uczniom Szkoły poległym w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Działania okazały się skuteczne, a ich efektem było uroczyste odsłonięcie tablicy w 1990 roku.

Piękną kartą Jego biografii udokumentowaną w Encyklopedii Solidarności tom III jest działalność opozycyjna w NSZZ „Solidarność Ziemi Kutnowskiej”. Od 1985 roku, związany z grupą skupioną wokół ks. Mariana Lipskiego w Głogowcu, był m.in. kolporterem podziemnych wydawnictw i ulotek, współredaktorem „Gazety Podziemnej” i pierwszego jawnego numeru „Biuletynu Informacyjnego” – pisma „S” Ziemi Kutnowskiej.

Nie do przecenienia jest Jego rola edukatora regionalisty. Ma na swoim koncie wiele lekcji o regionie dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, wykłady dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Kutnie oraz liczne wystawy tematyczne, jako ich autor lub współautor. Jest człowiekiem instytucją, do którego swoje pierwsze kroki kierują osoby potrzebujące informacji oraz przybysze z innych krajów poszukujący swych korzeni, np. potomkowie kutnowskich Żydów.

Ponadto przez wiele lat aktywnie działa w organizacjach kombatanckich: jest współzałożycielem Kutnowskiej Rodziny Katyńskiej, pieczołowicie poszukuje informacji o mieszkańcach powiatu kutnowskiego zamordowanych i zaginionych w Związku Sowieckim. Z pasją także poszukuje informacji i materiałów dotyczących funkcjonariuszy policji państwowej II Rzeczypospolitej i Kresowian osiadłych po 1945 roku w Kutnie i regionie kutnowskim (działając w Związku Sybiraków – sekretarz koła w Kutnie). Z uwagi na swoją solidarnościową i antykomunistyczną działalność jest także członkiem Kutnowskiego Stowarzyszenia Działaczy Opozycji Antykomunistycznej. Od wielu lat wchodzi w skład Kutnowskiej Rady Pamięci Narodowej, gdzie aktywnie działa. Był także członkiem Powiatowej Rady Pamięci Narodowej.

Aby ocalić dla przyszłych pokoleń pamięć o przeszłości powiatu kutnowskiego, odwiedza wsie i nagrywa wspomnienia najstarszych osób pamiętających lata II wojny światowej oraz tragiczne losy mieszkańców. W ten sposób tworzy unikalną kolekcję krótkich filmów dostępnych na miejscu w siedzibie biblioteki. Filmy prezentowane są także na Facebooku MiPBP w Kutnie.

Na 100-lecie odzyskania przez Polskę nieodległości odbył kwerendę w poszukiwaniu nazwisk mieszkańców powiatu kutnowskiego poległych w walkach o wolność. Stworzył listę 622 osób (imię i nazwisko, stopień wojskowy, miejsce walki oraz data i miejsce śmierci).

Andrzej Olewnik posiada także dorobek naukowo-publicystyczny jako autor biogramów w Kutnowskim Słowniku Biograficznym oraz współautor książek Katyńczycy Ziemi Kutnowskiej (wspólnie z Czesławem Widelskim, Kutno 1993), monografii Kutno poprzez wieki (Kutno – Łódź 2011) oraz Dają świadectwo prawdy, 30 lat Oddziału Łódzkiego Związku Sybiraków (Łódź 2020), a także autor i współautor wielu artykułów publikowanych w prasie lokalnej.

Jako osoba wielce zasłużona, posiada liczne odznaczenia, medale i odznaki:

Krzyż Wolności i Solidarności,

Srebrny Krzyż Zasługi,

Brązowy Medal za Zasługi dla Pożarnictwa,

Medal Komisji Edukacji Narodowej,

Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,

Złota Odznaka „Za zasługi dla Związku Sybiraków”,

Odznaka Honorowa Sybiraka,

Odznaka „Zasłużony Pracownik Rolnictwa”,

Odznaka „Zasłużony dla Powiatu Kutnowskiego”,

Odznaka Honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych”,

tytuł „Amicus TPZK” za upowszechnianie rodzimej kultury, ochronę przed zapomnieniem „okruchów mentalnych i materialnych naszej historii”.

Andrzej Olewnik od wielu wykonuje nieocenioną pracę na rzecz ziemi kutnowskiej. Zapał z jakim działa, by ocalić od zapomnienia i zniszczenia okruchy pamięci mentalnej i materialnej, które jeszcze napotkać można w naszym mieście i regionie, jest nie do przecenienia.

Słynie z wielkiej życzliwości, otwartości i wyjątkowej empatii, dlatego chętnie służy pomocą wszystkim, którzy jej potrzebują. Zawsze znajduje czas dla odwiedzających dział czytelników. Z jego wiedzy korzystają w ramach współpracy instytucje kultury i organizacje pozarządowe z Kutna i powiatu kutnowskiego, regionaliści, pasjonaci historii oraz indywidualne osoby.

Jego wieloletnia życzliwa współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi w sferze kultury pomaga w odkrywaniu nieznanych dotąd kart historii ziemi kutnowskiej.

Będąc pracownikiem MiPBP, wywarł decydujący wpływ na obecny stan i charakter jej zasobów regionalnych − znacznie je wzbogacił i usystematyzował, tak, że wykraczają poza ramy typowe dla bibliotek publicznych w miastach średniej wielkości. Dzięki jego pasji są dziś dumą biblioteki, służąc nie tylko ochronie regionalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, ale też poszerzając ofertę naukową tej instytucji. Swoją pasją zaraża innych mieszkańców miasta i powiatu kutnowskiego, którzy po spotkaniach z Nim zaczynają rozumieć wagę fotografii i dokumentów przechowywanych w domowych archiwach. I chętnie przekazują je do zbiorów biblioteki.

Wieloletnia działalność zawodowa oraz społeczna Andrzeja Olewnika na rzecz upowszechniania i ochrony kultury jest traktowana przez Niego - historyka, regionalistę, pasjonata dziejów Ziemi Kutnowskiej jako misja, dzięki czemu służy rozwojowi i promocji powiatu kutnowskiego oraz wzbogacaniu kultury narodowej.