One warte są naszej pamięci...

Co  roku przy okazji Dnia Kobiet przypominamy mieszkańcom Kutna  i regionu kutnowskiego kobiety zasłużone dla Kutna i regionu kutnowskiego. Należy wspomnieć przede wszystkim o tych, które swoje życie związały z Ziemią Kutnowską, tu pracowały zawodowo i społecznie.

Dziś przypominamy te kobiety Kutna i regionu kutnowskiego, które swoim życiem i działalnością w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości na trwałe zapisały się w historii naszej małej ojczyzny.

Jeśli uważacie Państwo, że należałoby jeszcze jakieś nazwiska kobiet dopisać do poniższych biogramów i wspomnień – zapraszam do przysłania informacji na adres email: poczta@tpzk.eu

Lubomira Troczewska (z domu Piasecka) była nauczycielką, przyjechała do Kutna w 1895 roku jako narzeczona Antoniego Troczewskiego. Kutno zrobiło na niej przygnębiające wrażenie, ale pozostała tu, by wspierać męża w jego pracy. Przez ponad 30 lat pracowała w stowarzyszeniach kulturalnych, oświatowych i dobroczynnych. Nie szczędziła ofiar na rzecz sierot i biednych dzieci prowadząc działalność opiekuńczo-wychowawczą wśród dzieci i młodzieży. Potrafiła godzić pracę społeczną z obowiązkami żony i matki. Doktor zawsze podkreślał, że „mógł podjąć wiele prac dzięki pomocy i zrozumienia żony, która umiała się dostroić do wysokiego umysłu i szlachetnego serca małżonka”.

Z jej inicjatywy w 1904 roku powstało Towarzystwo Dobroczynności. Obok niej w zarządzie Towarzystwa działały: Zofia Wąsowska, Aniela Łozińska, Antonina Sawicka, Jadwiga Otocka, Bronisława Regulska, Antonina Vedtkowa itd. Kutnowianie poparli tę inicjatywę i w tymże roku przy ul. Poznańskiej (obecnie Narutowicza) w wynajętym mieszkaniu otwarto ochronkę dla 80 dzieci. Gdy w roku 1923 skarbniczka Rady Opiekuńczej przedstawiła projekt zbudowania wzorowego Sierocińca i Ochronki, patronami tej instytucji wybrano dr Antoniego Troczewskiego i jego żonę Lubomirę. Byli oni niezwykle popularni w mieście i powiecie, co spowodowało, że „na ręce Komitetu Budowy wpłynęły setki i tysiące marek, później złotych polskich”. Do ostatnich swych dni pracowała w Radzie Opiekuńczej. Gdy 7 października 1926 roku odbywała się uroczystość otwarcia nowej siedziby Ochronki i Sierocińca im. Doktorostwa Troczewskich, nie byli na niej obecni patroni. Lubomira już nie żyła (zmarła w lipcu 1925 roku), a Antoni Troczewski chorował. Wzorowe warunki opiekuńczo-wychowawcze otrzymało 350 dzieci. Lubomira Troczewska spoczywa wraz mężem na kutnowskim cmentarzu parafialnym. Grób został odrestaurowany z ofiar społeczności kutnowskiej.

Wykorzystano fragment książki Henryka Lesiaka (Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej) pt. „Dr Antoni Troczewski lekarz i działacz społeczny”.

Zofia Chlewicka (1885-1921) - była aktywną działaczką kutnowskich organizacjach społecznych i uczestniczką wielu akcji charytatywnych. W okresie I wojny światowej wraz z Antoniną Vedtkową, Jadwigą Otocką, H. Bowbelską i Marią Piwnicką utworzyła Dom Sierot. Przez wiele lat pełniła funkcję sekretarza Polskiego Czerwonego Krzyża, a sekretariat PCK mieścił się w jej domu. Była członkiem Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Kutnie, Polskiej Macierzy Szkolnej – skarbnik. Przyczyniła się do powstania kutnowskiego sierocińca. Spoczywa na kutnowskim cmentarzu parafialnym. Grób został odrestaurowany z ofiar społeczności kutnowskiej. Jej krótkie, lecz pracowite, dla Kutna życie pięknie charakteryzuje krótka sentencja umieszczona na jej grobie: Żyła prawdą, sercem i ofiarną pracą. A przyświecała niezmąconą pogodą ducha.

Wykorzystano fragment artykułu Andrzeja Urbaniaka (Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej) pt. „Dworek modrzewiowy – siedziba kutnowskich regionalistów” zamieszczonego w Kutnowskich Zeszytach Regionalnych

Helena Bowbelska położyła duże zasługi dla edukacji dziewcząt w Kutnie. Wraz z dyrektorem K. Kostro w 1918 roku uzyskała zgodę władz na otwarcie liceum żeńskiego w gmachu Gimnazjum. We wrześniu 1918 roku absolwentki pensji Jelskiej mogły kontynuować naukę w liceum. Prowadziła liceum żeńskie w gmachu Gimnazjum im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Kutnie do roku 1924. Należała do Polskiej Organizacji Wojskowej. Zmarła 15 marca 1928 roku. Pochowana jest w grobie rodzinnym na Powązkach.

Ewa Landau-Kirszbaum to pierwsza kobieta - radna w dziejach Rady Miejskiej w Kutnie. W wyborach, które odbyły się 31 sierpnia 1919 roku była jedną z 11 obywateli pochodzenia żydowskiego, którzy zdobyli mandaty. Kilkakrotnie była członkiem Rady. Działała w Bundzie i była jego zasłużonym członkiem. Podczas okupacji wraz z mężem działała w konspiracji, brała udział w powstaniu w getcie warszawskim w 1943 roku, a także walczyła w powstaniu warszawskim w 1944 roku. Jak podają źródła (http://cemetery.jewish.org.pl/list/c_1/ile_454) Ewa wraz z mężem Hermanem Kirszbaum zmarli w 1945 roku.

Celina z Danglów Fijałkowska urodziła 10 maja 1889 r. w Skrótach. Pochodziła z ziemiańskiej rodziny osiadłej w Skłótach od 1883 r. Ród jej ojca, Stanisława barona Dangel (jego żoną była Janina Zawadzka) wywodzi się od Tomasza Dangla (1742–1808), przemysłowca warszawskiego, z pochodzenia mieszczanina pruskiego, który w 1768 r. założył w Warszawie warsztat, który rozrósł się do jednej z największych manufaktur powozów w Europie.

Celina Danglówna była zdolną literatką, mimo iż względu na długotrwałą chorobę przebytą w dzieciństwie, nie odebrała, wykształcenia akademickiego. Otrzymała staranne wychowanie domowe, a jej talent poetycki spotkał się z uznaniem krytyki po wydaniu pierwszych wierszy.

W marcu 1918 r. wydała tomik wierszy pt. „Poezje” w nakładzie 300 egz. odbitych w Tłoczni Wł. Łazarskiego w Warszawie, nakładem G. Gebethnera i Sp., z winietami Marii Niczówny. Tomik, dedykowany jej rodzicom, jest podzielony na kilka rozdziałów: Ewangelje, Z Obecnej Chwili, Szczęście, Płomienie, Obrazki, Morze, Wiersze Różne, Z Motywów Ludowych oraz Przekłady zawierający pięć wierszy Maeterlinck’a, Baudelaire’a i Schenkendorfa. W sumie w tomiku na 109 stronach znalazło się 60 wierszy. W marcu 1919 r. podczas premiery sztuki Mieczysława Fijałkowskiego „Pan Poseł”, zaręczyła się z autorem tej sztuki, a wkrótce potem się pobrali. Zamieszkali w Warszawie, gdzie Celina Dangel nadal sporo pisała i zamieszczała swoje w wiersze w takich czasopismach, jak „Świat”, czy „Sfinks”. Mieczysław Fijałkowski był żołnierzem – brał udział w wojnie 1920 roku, politykiem – przez dwie kadencje (8 lat) był posłem w przedwojennym Sejmie oraz literatem – autorem wielu sztuk teatralnych, opowiadań i wspomnień

Osiadając w rodzinnym majątku, gdzie mieszkała do momentu wypędzenia przez Niemców w 1940 r., nie zaprzestała tworzenia poezji i jeszcze przed wybuchem II wojny światowej ukończyła tomik wierszy „Godziny i lata”.

Po zakończeniu wojny zamieszkała wraz z mężem w Gliwicach, gdzie zmarła 29 kwietnia 1962 r.

Wykorzystano fragment artykułu Piotra A. Stasiaka pt. „Celina z Danglów Fijałkowska – poetka zapomniana” zamieszczonego w Kutnowskich Zeszytach Regionalnych