Szelki bezpieczeństwa BHP - jakie powinny być?

Ze wszystkich wynalazków, jakie z biegiem lat usprawniały wykonywanie przez ludzi prac niebezpiecznych, uprzęże BHP zasługują na szczególną uwagę. Gdyby nie ich precyzyjna budowa, oparta na obliczeniach inżynieryjnych, osoby pracujące na dużych wysokościach nie mogłyby wykonywać swojego zawodu bez lęku. Jak powinny być zbudowane i w co wyposażone szelki bezpieczeństwa, by korzystanie z nich gwarantowało maksimum ochrony?

Szelki BHP – niezbędne na każdym kroku

Szelki bezpieczeństwa BHP stanowią sprzęt wykorzystywany w wielu różnych dziedzinach gospodarki i przemysłu, a ich alpinistyczne wersje użytkują także wspinacze wysokogórscy. Korzystanie z szelek umożliwia zabezpieczenie pracowników wysokościowych, którzy dokonują remontów, rozbiórki budynków czy konserwacji położonych wysoko powierzchni.

Sprzęt ten pozwala także swobodnie poruszać się osobom pracującym na dachach, myjącym okna i elewacje. Oczywiście, bez udziału szelek BHP nie mogłaby się obyć także zieleń miejska i prywatna – pracownicy w nie ubrani ścinają drzewa i przycinają gałęzie w parkach, ogrodach i na ulicach.

Szelki bezpieczeństwa BHP – różne typy dla różnorodnych potrzeb

Wspomniana wielość zastosowań skłoniła producentów szelek BHP do wytwarzania coraz bardziej zróżnicowanych modeli, dopasowanych pod każdym względem do potrzeb konkretnego zawodu. W asortymencie sklepów ze sprzętem asekuracyjnym łatwo będzie znaleźć różnego typu szelki, podzielone pod względem:

- budowy:

a. szelki BHP pełne – zbudowane na bazie systemu poliamidowych pasów, które przebiegają przez całą górną połowę ciała, obejmując zarówno biodra, jak i klatkę piersiową.

b. szelki BHP pełne odpinane - część dostępnych na rynku szelek ma budowę pełną, ale możliwa jest ich modyfikacja przez odłączenie części pasów.

- przeznaczenia:

a. szelki do prac krótkotrwałych – najpopularniejsze typy szelek, użytkowane szeroko choćby w budownictwie czy pracach renowacyjnych; charakteryzują się wąskimi pasami.

b. szelki do długotrwałej pracy – szelki te najczęściej podszyte są zwiększającym komfort, szerokim materiałem, który zapobiega wcinaniu się ich w ciało.

c. szelki specjalnego przeznaczenia – są to modele przystosowane odpornością do szczególnie ciężkich warunków atmosferycznych, narażenia na uszkodzenia czy kontakt z chemikaliami.

Szelki bezpieczeństwa BHP – z jakiego materiału powinny być wykonane?

Najpowszechniej używanym do konstrukcji szelek BHP materiałem jest z pewnością poliamid, którego dokładny splot oraz strukturę regulują polskie i międzynarodowe standardy certyfikacyjne. Poliamid stanowi materiał znacznie bardziej wytrzymały, niż chociażby poliester, a dla prac wysokościowych duże znaczenie ma jego odporność mechaniczna i niska wrażliwość na temperaturę.

Na rynku spotkać można również w pełni funkcjonalne szelki poliestrowe, odpowiednie do krótkotrwałych prac i niewielkich obciążeń. Pozostałe elementy tekstylne, jakie znajdują się w obrębie szelek BHP, nie mają za zadanie podtrzymywania ciężaru użytkownika, pełniąc jedynie funkcje dodatkowe, jak choćby wbudowana kamizelka ostrzegawcza.

Ten sam poziom uwagi i staranności, co w przypadku pasów, odnosi się także do nici, którymi zszyte zostają ze sobą poszczególne pasy szelek. Klamry łączące ze sobą pasy w szelkach bezpieczeństwa BHP są dokładnie sprawdzane na okoliczność zmęczenia materiału czy wad konstrukcyjnych, a stopień dopuszczalnego dla nich obciążenia zawarty jest w instrukcji użytkowania, dołączonej do sprzętu. By szelki bez przeszkód spełniały swoje zadanie, muszą naturalnie zostać dobrane rozmiarem do wymiarów użytkownika.

Atesty i certyfikaty – pewna gwarancja ochrony zdrowia

Każdy zakład pracy, na którego terenie użytkowane są szelki bezpieczeństwa BHP, stawia sobie za priorytet zapewnienie pracownikom sprzętu, który będzie nie tylko komfortowy, ale przede wszystkim – niezawodny.

W przypadku prac arborystycznych czy budowlanych, z których część dokonywana jest przez pracownika w zwisie, pewność, iż wybrane szelki poddane zostały szeregowi specjalistycznych badań, pozwala odetchnąć mu z ulgą. Rezultaty dokładnych kontroli zarówno elementów, jak i całości szelek BHP, muszą zostać przedstawione przez producenta odpowiednim organom certyfikującym.

Jeśli gotowa konstrukcja spełnia przyjęte w tym zakresie normy, otrzymuje ona atesty, dzięki którym kupujący zyskuje poczucie bezpieczeństwa. Jeżeli chodzi o standardowe szelki BHP, są to między innymi normy takie, jak PN-EN354 (dotycząca podzespołów) czy PN-EN358 (dotycząca prac w podparciu), oraz wiele innych.

Wykonanie to nie wszystko – dbałość o szelki BHP przy pracy

Nawet, jeśli wszystkie materiały, z których uszyte zostały szelki bezpieczeństwa BHP, w chwili produkcji przechodzą detaliczny proces kontroli, warto pamiętać, iż dla zapewnienia perfekcyjnej ochrony zdrowia użytkownika potrzeba dodatkowo monitorowania kilku innych czynników.

Jest to między innymi sposób przechowywania szelek – zarówno w warunkach magazynowych, zanim zostaną nabyte, jak i na terenie zakładu pracy. Miejsce, gdzie magazynowane są tego typu sprzęty ochronne, nie może być między innymi wystawione na działanie wilgoci, bezpośredniego światła słonecznego czy dużych wahań temperatur.

Zabrudzone szelki BHP powinny być czyszczone zgodnie z instrukcją producenta, a po każdym czyszczeniu ważna jest dokładna inspekcja ich stanu. Oczywiście, najistotniejszą kwestią będzie tu przypomnienie, iż szelki BHP, które brały udział w jakiegokolwiek rodzaju wypadku, ratując przy tym życie użytkownika, uznawane są zgodnie z prawem za sprzęt nadający się do zniszczenia. W takiej sytuacji konieczny jest zakup nowych szelek.