Nie spłaciłem pożyczki - jak sprawdzić czy jestem w rejestrze dłużników?

Zaciągnięcie pożyczki jest stosunkowo bardzo proste i nie wiąże się z większymi trudnościami. Problemy zaczynają się zazwyczaj dopiero przy spłacie. Jeżeli nie uregulujemy naszego zobowiązania terminowo, musimy liczyć się z tym, że nasze dane mogą pojawić się w rejestrze dłużników BIG. Tym samym stajemy się ryzykownymi klientami, którzy nie spłacają terminowo swoich zobowiązań. Taka informacja przekazywana jest do większości instytucji m.in. finansowych, przez co możemy mieć problemy ze skorzystaniem z niektórych usług. Warto zatem dowiedzieć się więcej o funkcjonowaniu BIG.

KRD, ERIF, BIG InfoMonitor – poznaj bazy dłużników

Najprościej mówiąc rejestr dłużników to baza Biura Informacji Gospodarczej (BIG). Zawarte są w niej wszystkie informacje na temat zaległości finansowej przedsiębiorców oraz konsumentów. Mogą to być niespłacane pożyczki chwilówki, kredyt czy nieuregulowany rachunek za prąd. Wyróżniamy trzy BIG-i prowadzące rejestry dłużników – Krajowy Rejestr Długów (KRD), Rejestr Dłużników ERIF i Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor. Ostatni z nich dodatkowo ściśle współpracuje z Biurem Informacji Kredytowej (BIK) oraz ze Związkiem Banków Polskich (ZBP).

W chwili wpisania dłużnika do rejestru, o jego zaległości finansowej powiadamiane są wszystkie banki, firmy telekomunikacyjne, ubezpieczyciele i firmy pożyczkowe. Figurowanie w rejestrze niesie ze sobą wiele konsekwencji. Firmy współpracujące z BIG nie są skłonne do udzielania dłużnikom swoich usług czy produktów, ponieważ wiąże się to z ryzykiem nieterminowego zwrotu należności.

Jak dokonać wpisu do rejestru dłużników?

Na podstawie określonego stosunku prawnego (umowy) lub tytułu wykonawczego (wyroku sądu), jednostki samorządu terytorialne, jak i przedsiębiorcy do rejestru mogą wpisywać prawie wszystkich dłużników.

Aby przedsiębiorca mógł wpisać pożyczkobiorcę do rejestru BIG, jego zadłużenie powinno wynosić minimum 200 zł, o ile jest konsumentem. Jeżeli nieterminowy płatnik jest przedsiębiorcą – kwota ta wzrasta do 500 zł. Informację do BIG dotyczącą dłużnika należy przekazać po 60 dniach od powstania zaległości.

W sytuacji, kiedy podstawą do wpisania danej osoby do BIG jest tytuł wykonawczy, okres zaległości jak i kwota nie mają żadnego znaczenia. Nie są zatem określone żadne minimalne stawki.

Wierzyciel, który chce przekazać informacje do KRD zobowiązany jest do podpisania pisemnej umowy oraz do zapłaty określonej kwoty abonamentu, która umożliwia dokonanie wpisu. Dodatkowo musi przekazać informację na temat stanu spłacalności zaciągniętego zobowiązania przez dłużnika.

Czy zostanę poinformowany o wpisaniu mnie do rejestru dłużników?

Wierzyciel, zanim dłużnik zostanie wpisany do rejestru, zobowiązany jest poinformować go o takim zamiarze. Firmy w tym celu wysyłają specjalny list polecony. Powinien być dostarczony do dłużnika na minimum 30 dni przed umieszczeniem jego danych w rejestrze. Wezwanie do zapłaty wierzyciel może dostarczyć również osobiście.

W sytuacji, kiedy podstawą do wpisania danej osoby do BIG jest tytuł wykonawczy, wezwanie do zapłaty powinno być dostarczone na 14 dni przed wpisem do bazy dłużników. Dodatkowo podobnie jak w poprzednim przypadku, wezwanie może być dostarczone osobiście.

Co ciekawe według danych BIG InfoMonitor, aż 40% dłużników decyduje się na spłatę należności po otrzymaniu wezwania do zapłaty. 35% dłużników natomiast reguluje dług po wpisaniu ich danych do BIG.

Jak sprawdzić czy jestem na liście dłużników?

Każda osoba może sprawdzić, czy jej dane znajdują się w bazie dłużników. Można to zrobić bezpłatnie, jednak nie częściej niż raz na 6 miesięcy. W przeciwnym wypadku musimy liczyć się z poniesieniem dodatkowych kosztów. Kwota, którą musimy wpłacić wynosi ok. 0,5% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Ponadto z BIG możemy otrzymać:
Raport z rejestru zapytań, w którym zapisane są dane firm, które w ostatnim czasie pobierały informacje na nasz temat
Raport, w którym zapisane są wszystkie informacje na nasz temat

Sposoby na zniknięcie z rejestru dłużników

Naturalnie nikt nie chce figurować w rejestrze dłużników. Jeżeli jednak do tego doprowadziliśmy, warto dowiedzieć się więcej o możliwościach skreślenia naszych danych z tzw. „czarnej listy”.
Spłacenie zaciągniętego zobowiązania – oczywiście jeżeli chcemy, aby nasze dane zniknęły z rejestru dłużników, należy spłacić zobowiązanie. O fakcie spłacenia zaległości, wierzyciel powiadomi BIG i na tej podstawie nasze dane zostaną usunięte z rejestru. Na przekazanie informacji wierzyciel ma nie więcej niż 14 dni. W sytuacji, kiedy firma u której spłaciliśmy zaległe zobowiązanie nie przekaże takiej wiadomości, możemy samodzielnie skierować wniosek do BIG. Ważne, aby do wniosku dołączyć dokument potwierdzający naszą spłatę.

Upływ czasu – jak czytamy w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych z dnia 9 kwietnia 2010 r., art. 31 - „Biuro usuwa informacje gospodarcze po upływie 3 lat od ich ostatniej aktualizacji, nie później niż po upływie 10 lat od dnia ich przekazania przez wierzyciela.” Oznacza to, że dane dłużnika, który nie spłaci zaciągniętego zobowiązania przechowywane będą w rejestrze przez 10 lat. Następnie zostaną usunięte. Należy jednak mieć na uwadze sytuację, w której wierzyciel może aktualizować takie informacje, co równoznaczne jest z wydłużeniem terminu wpisu o kolejne 3 lata.

Sprzedaż wierzytelności – wierzyciel może sprzedać nasz dług innej firmie. O tym fakcie powinien powiadomić BIG, które z kolei w ciągu 14 dni usunie nasze dane z rejestru. Jeżeli jednak nabywca długu złoży wniosek do BIG o aktualizację danych przed upływem wspomnianego terminu, nasze nazwisko nadal widoczne będzie w bazie. Jedynie zmieni się wierzyciel, u którego mamy zaciągnięte zobowiązanie.

Pożyczki bez BIK i KRD – czy to możliwe?

Wpis do rejestru dłużników wiąże się z wieloma konsekwencjami, m.in. możemy mieć trudności w zaciągnięciu pożyczki czy też kredytu. Co ważne, banki zawsze sprawdzają konsumenta w BIG. W ten sposób mogą ocenić, czy przyszły pożyczkobiorca nie jest ryzykownym klientem i sumiennie spłacał wcześniejsze zobowiązania. Co zatem zrobić, gdy nasza historia kredytowa utrudnia nam wzięcie pożyczki?

W takim wypadku jedynym ratunkiem mogą okazać się firmy pożyczkowe. Niektóre instytucje pozabankowe udzielają pożyczek bez BIK, BIG, czyli osobom zadłużonym. W takim wypadku zazwyczaj wymagają poręczyciela, który ma większą zdolność kredytową. Jeżeli pożyczkobiorca nie spłaci swojego zobowiązania, obowiązek uregulowania spłaty spada na żyranta.

Artykuł ekspercki